WatchGujarat. કોરોના સામે રક્ષણ માટે દેશ અને દુનિયામાં કરવામાં આવી રહેલા પ્રયોગોમાં બંગાળના 12 મા ધોરણમાં ભણતી વિદ્યાર્થી દિગંતિકા બાસુની નવીનતા ખાસ છે. પૂર્વ બર્ધમાન જિલ્લાના મેમારીના રહેવાસી આ 17 વર્ષીય વિદ્યાર્થીએ આવા માસ્ક બનાવ્યા છે, જે કોરોના વાયરસને આપણા શરીરમાં પ્રવેશતા અટકાવે છે, પણ તેને બહારથી નાશ પણ કરે છે. સર્ચ એન્જિન ગૂગલે આ માસ્કને તેના ઓનલાઈન મ્યુઝિયમમાં ઈનોવેશન કેટેગરીમાં સ્થાન આપ્યું છે. અત્યાર સુધી બજારમાં આવા માસ્ક જ ઉપલબ્ધ છે, જે આપણું મોં અને નાક ઢાંકી દે છે અને વાયરસને પ્રવેશતા અટકાવે છે. દિગંતિકાનું માસ્ક પણ વાયરસનો નાશ કરે છે. જો આ માસ્ક પહેરેલો વ્યક્તિ પહેલેથી જ કોરોનાથી પીડિત છે, તો શ્વાસ દ્વારા બહાર આવતો વાયરસ પણ માસ્ક સુધી પહોંચતા જ નાશ પામશે.
રાષ્ટ્રીય સ્તર પર પણ પ્રશંસા
દિગંતિકા એકમાત્ર ભારતીય છે જેમના માસ્કને ઇનોવેશન કેટેગરીમાં તેના ઓનલાઇન મ્યુઝિયમમાં ગૂગલ દ્વારા અનન્ય તરીકે માન્યતા આપવામાં આવી છે. આ માટે વિશ્વભરમાંથી માત્ર 10 નવીનતાઓ પસંદ કરવામાં આવી છે. ઓનલાઈન મ્યુઝિયમમાં માસ્કનો ફોટો લગાવવામાં આવ્યો છે. ગૂગલે માસ્કના વર્ણનમાં દિગંતિકાને ભવિષ્યના વૈજ્ઞાનિક તરીકે વર્ણવતા અભિનંદન આપ્યા છે. કેન્દ્ર સરકારના વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી વિભાગના નેશનલ ઇનોવેશન ફાઉન્ડેશન દ્વારા પણ આ માસ્કની પ્રશંસા કરવામાં આવી છે. આ સાથે, આવા માસ્ક તૈયાર કરવા માટે વિદ્યાર્થી સાથે ચર્ચા પણ કરવામાં આવી છે.
ત્રણસો રૂપિયાથી પણ ઓછી હશે માસ્કની કિંમત
દિગંતિકા કહે છે કે જ્યારે ટ્રાયલ બાદ આ માસ્ક માર્કેટમાં આવશે, ત્યારે લોકો તેને 300 રૂપિયાથી ઓછા ભાવે ખરીદી શકશે. તે કહે છે કે ઈન્ડિયા ઈનોવેશન ફાઉન્ડેશનની સ્પર્ધામાં તેને પોતાનો પ્રોજેક્ટ મોકલ્યો ત્યારે તેને પ્રશંસા અને ઈનામ પણ મળ્યા.
આ છે માસ્કની ખાસિયતો
દિગંતિકાએ કહ્યું કે મેં જે માસ્ક બનાવ્યું છે તે આપણા શરીરમાં ધૂળ અને વાયરસના પ્રવેશને અટકાવશે અને વાયરસનો નાશ પણ કરશે. માસ્કમાં ત્રણ ચેમ્બર છે. ધૂળના કણો અગાઉથી બંધ થઈ જશે. બીજા અને ત્રીજા ચેમ્બર ખાસ રસાયણોથી ભરેલા છે. માસ્કમાં નાનું આયન જનરેટર છે. માસ્કમાં જતા પહેલા, હવા આ ભાગમાંથી પસાર થશે, જ્યાં ધૂળના કણોને રોકવાની વ્યવસ્થા છે અને પાતળા પાઇપ દ્વારા માસ્કના મુખ્ય ભાગ સુધી વધુ હવા જાય છે. અહીં માસ્કમાં બે નાના ચેમ્બર લગાવવામાં આવ્યા છે, જેમાં રાખવામાં આવેલા કેમિકલ અથવા સાબુ અને પાણીના મિશ્રણથી વાયરસ નાશ પામશે. શ્વાસ લેતી વખતે અને બહાર કાઢતી વખતે હવા બંને અલગ ચેમ્બરમાંથી પસાર થશે. શ્વાસ દ્વારા આપણા ફેફસામાં પહોંચે તે પહેલા હવા વાયરસ મુક્ત થઇ જશે. જો કોરોના સંક્રમિત વ્યક્તિ આ માસ્ક પહેરે છે, તો અંદરથી શ્વાસ દ્વારા બહાર આવતા હવામાં મિશ્રિત વાયરસ અન્ય ચેમ્બરના પ્રવાહીમાં જઈને નાશ પામશે. આવી સ્થિતિમાં, બહાર કાઢેલા શ્વાસ પણ વાયરસ મુક્ત રહેશે, જેના કારણે અન્ય કોઈ વ્યક્તિને ચેપ લાગવાનું જોખમ રહેશે નહીં.
રાષ્ટ્રપતિના હાથે પણ પુરસ્કાર
દિગંતિકાનું સ્વપ્ન ભવિષ્યમાં વૈજ્ઞાનિક બનવાનું છે. જ્યારે તે ચોથા ધોરણમાં હતી, ત્યારે તેણે શાળામાં વિજ્ઞાન પ્રોજેક્ટ હેઠળ મોબાઈલ બેટરી ચાર્જ કરવાનો પ્રોજેક્ટ બનાવ્યો હતો. નવમા ધોરણમાં, તેણે ડ્રિલ મશીન માટે ધૂળ એકત્રિત કરવાની જોડાણ બનાવી હતી. આ માટે તેમને તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ પ્રણવ મુખર્જી દ્વારા ડો.એપીજે અબ્દુલ કલામ ઇગ્નાઇટ એવોર્ડ આપવામાં આવ્યો હતો. કોરોના વાયરસને મારવા માટે વોટર ગન પણ બનાવી. પ્રાદેશિક વિજ્ઞાન કેન્દ્ર ભોપાલએ આ નવીનતા માટે ગયા વર્ષે (વર્ષ 2020 માં) દિગંતિકાનું સન્માન કર્યું હતું.
દિગંતિકાએ કોરોનાને મારી નાખતા માસ્ક બનાવીને શાળાનું નામ રોશન કર્યું છે. કોરોના વોરિયર્સ અને સંક્રમણો લોકો માટે આ ખૂબ મહત્વનું બની શકે છે. હું દિગંતિકાના ઉજ્જવળ ભવિષ્યની કામના કરું છું.
- સુબ્રત ચેટર્જી, આચાર્ય, વિદ્યાસાગર મેમોરિયલ ઇન્સ્ટિટ્યૂશન યુનિટ દો, પૂર્વા બર્ધમાન
દિગંતિકાએ બનાવેલા માસ્ક વિશે માહિતી પ્રાપ્ત થઈ છે. જો વિદ્યાર્થીને કોઈપણ પ્રયોગ માટે લેબની જરૂર હોય તો અમે મદદ કરીશું.
-પ્રો. રાજીવ બેનર્જી, પ્રોફેસર, ડો.BC રાય એન્જિનિયરિંગ કોલેજ, દુર્ગાપુર
WatchGujarat. કોરોના સામે રક્ષણ માટે દેશ અને દુનિયામાં કરવામાં આવી રહેલા પ્રયોગોમાં બંગાળના 12 મા ધોરણમાં ભણતી વિદ્યાર્થી દિગંતિકા બાસુની નવીનતા ખાસ છે. પૂર્વ બર્ધમાન જિલ્લાના મેમારીના રહેવાસી આ 17 વર્ષીય વિદ્યાર્થીએ આવા માસ્ક બનાવ્યા છે, જે કોરોના વાયરસને આપણા શરીરમાં પ્રવેશતા અટકાવે છે, પણ તેને બહારથી નાશ પણ કરે છે. સર્ચ એન્જિન ગૂગલે આ માસ્કને તેના ઓનલાઈન મ્યુઝિયમમાં ઈનોવેશન કેટેગરીમાં સ્થાન આપ્યું છે. અત્યાર સુધી બજારમાં આવા માસ્ક જ ઉપલબ્ધ છે, જે આપણું મોં અને નાક ઢાંકી દે છે અને વાયરસને પ્રવેશતા અટકાવે છે. દિગંતિકાનું માસ્ક પણ વાયરસનો નાશ કરે છે. જો આ માસ્ક પહેરેલો વ્યક્તિ પહેલેથી જ કોરોનાથી પીડિત છે, તો શ્વાસ દ્વારા બહાર આવતો વાયરસ પણ માસ્ક સુધી પહોંચતા જ નાશ પામશે.
રાષ્ટ્રીય સ્તર પર પણ પ્રશંસા
દિગંતિકા એકમાત્ર ભારતીય છે જેમના માસ્કને ઇનોવેશન કેટેગરીમાં તેના ઓનલાઇન મ્યુઝિયમમાં ગૂગલ દ્વારા અનન્ય તરીકે માન્યતા આપવામાં આવી છે. આ માટે વિશ્વભરમાંથી માત્ર 10 નવીનતાઓ પસંદ કરવામાં આવી છે. ઓનલાઈન મ્યુઝિયમમાં માસ્કનો ફોટો લગાવવામાં આવ્યો છે. ગૂગલે માસ્કના વર્ણનમાં દિગંતિકાને ભવિષ્યના વૈજ્ઞાનિક તરીકે વર્ણવતા અભિનંદન આપ્યા છે. કેન્દ્ર સરકારના વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી વિભાગના નેશનલ ઇનોવેશન ફાઉન્ડેશન દ્વારા પણ આ માસ્કની પ્રશંસા કરવામાં આવી છે. આ સાથે, આવા માસ્ક તૈયાર કરવા માટે વિદ્યાર્થી સાથે ચર્ચા પણ કરવામાં આવી છે.
ત્રણસો રૂપિયાથી પણ ઓછી હશે માસ્કની કિંમત
દિગંતિકા કહે છે કે જ્યારે ટ્રાયલ બાદ આ માસ્ક માર્કેટમાં આવશે, ત્યારે લોકો તેને 300 રૂપિયાથી ઓછા ભાવે ખરીદી શકશે. તે કહે છે કે ઈન્ડિયા ઈનોવેશન ફાઉન્ડેશનની સ્પર્ધામાં તેને પોતાનો પ્રોજેક્ટ મોકલ્યો ત્યારે તેને પ્રશંસા અને ઈનામ પણ મળ્યા.
આ છે માસ્કની ખાસિયતો
દિગંતિકાએ કહ્યું કે મેં જે માસ્ક બનાવ્યું છે તે આપણા શરીરમાં ધૂળ અને વાયરસના પ્રવેશને અટકાવશે અને વાયરસનો નાશ પણ કરશે. માસ્કમાં ત્રણ ચેમ્બર છે. ધૂળના કણો અગાઉથી બંધ થઈ જશે. બીજા અને ત્રીજા ચેમ્બર ખાસ રસાયણોથી ભરેલા છે. માસ્કમાં નાનું આયન જનરેટર છે. માસ્કમાં જતા પહેલા, હવા આ ભાગમાંથી પસાર થશે, જ્યાં ધૂળના કણોને રોકવાની વ્યવસ્થા છે અને પાતળા પાઇપ દ્વારા માસ્કના મુખ્ય ભાગ સુધી વધુ હવા જાય છે. અહીં માસ્કમાં બે નાના ચેમ્બર લગાવવામાં આવ્યા છે, જેમાં રાખવામાં આવેલા કેમિકલ અથવા સાબુ અને પાણીના મિશ્રણથી વાયરસ નાશ પામશે. શ્વાસ લેતી વખતે અને બહાર કાઢતી વખતે હવા બંને અલગ ચેમ્બરમાંથી પસાર થશે. શ્વાસ દ્વારા આપણા ફેફસામાં પહોંચે તે પહેલા હવા વાયરસ મુક્ત થઇ જશે. જો કોરોના સંક્રમિત વ્યક્તિ આ માસ્ક પહેરે છે, તો અંદરથી શ્વાસ દ્વારા બહાર આવતા હવામાં મિશ્રિત વાયરસ અન્ય ચેમ્બરના પ્રવાહીમાં જઈને નાશ પામશે. આવી સ્થિતિમાં, બહાર કાઢેલા શ્વાસ પણ વાયરસ મુક્ત રહેશે, જેના કારણે અન્ય કોઈ વ્યક્તિને ચેપ લાગવાનું જોખમ રહેશે નહીં.
રાષ્ટ્રપતિના હાથે પણ પુરસ્કાર
દિગંતિકાનું સ્વપ્ન ભવિષ્યમાં વૈજ્ઞાનિક બનવાનું છે. જ્યારે તે ચોથા ધોરણમાં હતી, ત્યારે તેણે શાળામાં વિજ્ઞાન પ્રોજેક્ટ હેઠળ મોબાઈલ બેટરી ચાર્જ કરવાનો પ્રોજેક્ટ બનાવ્યો હતો. નવમા ધોરણમાં, તેણે ડ્રિલ મશીન માટે ધૂળ એકત્રિત કરવાની જોડાણ બનાવી હતી. આ માટે તેમને તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ પ્રણવ મુખર્જી દ્વારા ડો.એપીજે અબ્દુલ કલામ ઇગ્નાઇટ એવોર્ડ આપવામાં આવ્યો હતો. કોરોના વાયરસને મારવા માટે વોટર ગન પણ બનાવી. પ્રાદેશિક વિજ્ઞાન કેન્દ્ર ભોપાલએ આ નવીનતા માટે ગયા વર્ષે (વર્ષ 2020 માં) દિગંતિકાનું સન્માન કર્યું હતું.
દિગંતિકાએ કોરોનાને મારી નાખતા માસ્ક બનાવીને શાળાનું નામ રોશન કર્યું છે. કોરોના વોરિયર્સ અને સંક્રમણો લોકો માટે આ ખૂબ મહત્વનું બની શકે છે. હું દિગંતિકાના ઉજ્જવળ ભવિષ્યની કામના કરું છું.
- સુબ્રત ચેટર્જી, આચાર્ય, વિદ્યાસાગર મેમોરિયલ ઇન્સ્ટિટ્યૂશન યુનિટ દો, પૂર્વા બર્ધમાન
દિગંતિકાએ બનાવેલા માસ્ક વિશે માહિતી પ્રાપ્ત થઈ છે. જો વિદ્યાર્થીને કોઈપણ પ્રયોગ માટે લેબની જરૂર હોય તો અમે મદદ કરીશું.
-પ્રો. રાજીવ બેનર્જી, પ્રોફેસર, ડો.BC રાય એન્જિનિયરિંગ કોલેજ, દુર્ગાપુર