શ્રીધર કોટાગીરી અને પ્રદીપકુમાર સિંહે લોકસભામાં સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક પર પ્રતિબંધ અંગે સવાલ કર્યા
સરકારે સંસદમાં સિગારેટના પેકેટના પ્લાસ્ટિક રેપર્સ અને આલ્કોહોલ પેકેજીંગમાં વપરાતા પ્લાસ્ટિક વિશે માહિતી આપી
સ્થાનિક સંસ્થા દ્વારા PWM નિયમોની જોગવાઈઓનો સમાવેશ કરીને પેટા કાયદા બનાવવામાં આવશે
WatchGujarat. મળતી માહિતી મુજબ લોકસભામાં શ્રીધર કોટાગીરી અને પ્રદીપકુમાર સિંહે સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક પર પ્રતિબંધ અંગે પ્રશ્ન પૂછ્યો છે. જેના જવાબમાં કેન્દ્ર સરકારે જણાવ્યું છે કે, પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ (PWM) નિયમો, 2016માં દેશમાં પચાસ માઇક્રોનથી ઓછી જાડાઈની કેરી બેગ અને પ્લાસ્ટિક શીટ્સનું ઉત્પાદન, આયાત, સંગ્રહ, વિતરણ, વેચાણ અને ઉપયોગ પ્રતિબંધિત લાદવામાં આવ્યો છે. જે અંતર્ગત ગુટકા, તમાકુ અને પાન મસાલાને સ્ટોર કરવા, પેકિંગ કરવા અથવા વેચવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતા પ્લાસ્ટિક સામગ્રીના પાઉચ પર પણ સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ છે.
કેન્દ્ર સરકારના જણાવ્યા પ્રમાણે, પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ રૂલ્સ, 2016 ના અમલીકરણને મજબુત કરવાની સાથે, ઓળખાયેલા સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક મટિરિયલ્સનો ઉપયોગ ઘટાડવા માટે અનેક પગલાં લેવામાં આવ્યા છે. જેમાં રાજ્યો તથા કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશોને સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકનો ઉપયોગ ઘટાડવા વિનંતી કરવામાં આવી છે. આ સિવાય મુખ્ય સચિવ પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ નિયમો, 2016 નો ઉપયોગ સમાપ્ત કરો અને તેનો અસરકારક રીતે અમલ કરવા માટેના સુચનો કરવામાં આવ્યાં છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે સરકારે સંચાલકની અધ્યક્ષતામાં એક ખાસ ટાસ્ક ફોર્સની સ્થાપના કરવાના આદેશ કર્યા છે. જોકે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોએ પહેલાથી જ વિશેષ કાર્ય દળોની રચના કરી છે. આ ઉપરાંત મંત્રાલય દ્વારા ઓળખાતી સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક વસ્તુઓનો ઉપયોગ દૂર કરવા અને પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ રૂલ્સ, 2016 ને અસરકારક રીતે અમલમાં મૂકવા માટે સંકલિત પ્રયાસો કરવા માટે રાષ્ટ્રીય સ્તરની ટાસ્ક ફોર્સની પણ રચના કરવામાં આવી છે. તમને જણાવી દઈએ કે દેશમાં શાળાના વિદ્યાર્થીઓમાં આ અંગે જાગૃતિ ફેલાય તે માટે મંત્રાલય દ્વારા અખિલ ભારતીય કક્ષાની નિબંધ લેખન સ્પર્ધાનું પણ આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ નિયમો, 2016 અનુસાર સંબંધિત રાજ્ય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડ, પ્રદૂષણ નિયંત્રણ સમિતિ, રાજ્ય અથવા કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશનો શહેરી વિકાસ વિભાગ અને ગ્રામ પંચાયત આ નિયમોની જોગવાઈઓના અમલ માટે નિયત સત્તાવાળાઓ છે. તમને જણાવી દઈએ કે આ અધિકારીઓ દ્વારા આ નિયમોની જોગવાઈઓના અમલમાં તેમના પ્રાદેશિક અધિકારક્ષેત્રની મર્યાદામાં જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટ અથવા ડેપ્યુટી કમિશનરની સહાય લેવામાં આવશે. આ ઉપરાંત સ્થાનિક સંસ્થા દ્વારા PWM નિયમોની જોગવાઈઓનો સમાવેશ કરીને પેટા કાયદા બનાવવામાં આવશે.
મહત્વનું છે કે PWM નિયમો 2016 ના નિયમ 12 મુજબ 25 રાજ્યો તથા કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો તેમના સંબંધિત રાજ્યો દ્વારા કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં નિયમો હેઠળ નોંધાયેલા ઉલ્લંઘનો સામે કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે. નોંધનીય છે કે સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક મટિરિયલ્સની જગ્યાએ વૈકલ્પિક સામગ્રીના ઉપયોગને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે સૂક્ષ્મ, લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગો મંત્રાલય દ્વારા પગલાં લેવામાં આવ્યા છે. સરકાર દ્વારા નીતિ આયોગને પ્લાસ્ટિકના વૈકલ્પિક ઉત્પાદનોનું સંશોધન કરવા સૂચનો કરાયા છે. જ્યારે વિકાસ માટે એક સમિતિની રચના થઈ ચૂકી છે.
શ્રીધર કોટાગીરી અને પ્રદીપકુમાર સિંહે લોકસભામાં સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક પર પ્રતિબંધ અંગે સવાલ કર્યા
સરકારે સંસદમાં સિગારેટના પેકેટના પ્લાસ્ટિક રેપર્સ અને આલ્કોહોલ પેકેજીંગમાં વપરાતા પ્લાસ્ટિક વિશે માહિતી આપી
સ્થાનિક સંસ્થા દ્વારા PWM નિયમોની જોગવાઈઓનો સમાવેશ કરીને પેટા કાયદા બનાવવામાં આવશે
WatchGujarat. મળતી માહિતી મુજબ લોકસભામાં શ્રીધર કોટાગીરી અને પ્રદીપકુમાર સિંહે સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક પર પ્રતિબંધ અંગે પ્રશ્ન પૂછ્યો છે. જેના જવાબમાં કેન્દ્ર સરકારે જણાવ્યું છે કે, પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ (PWM) નિયમો, 2016માં દેશમાં પચાસ માઇક્રોનથી ઓછી જાડાઈની કેરી બેગ અને પ્લાસ્ટિક શીટ્સનું ઉત્પાદન, આયાત, સંગ્રહ, વિતરણ, વેચાણ અને ઉપયોગ પ્રતિબંધિત લાદવામાં આવ્યો છે. જે અંતર્ગત ગુટકા, તમાકુ અને પાન મસાલાને સ્ટોર કરવા, પેકિંગ કરવા અથવા વેચવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતા પ્લાસ્ટિક સામગ્રીના પાઉચ પર પણ સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ છે.
કેન્દ્ર સરકારના જણાવ્યા પ્રમાણે, પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ રૂલ્સ, 2016 ના અમલીકરણને મજબુત કરવાની સાથે, ઓળખાયેલા સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક મટિરિયલ્સનો ઉપયોગ ઘટાડવા માટે અનેક પગલાં લેવામાં આવ્યા છે. જેમાં રાજ્યો તથા કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશોને સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકનો ઉપયોગ ઘટાડવા વિનંતી કરવામાં આવી છે. આ સિવાય મુખ્ય સચિવ પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ નિયમો, 2016 નો ઉપયોગ સમાપ્ત કરો અને તેનો અસરકારક રીતે અમલ કરવા માટેના સુચનો કરવામાં આવ્યાં છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે સરકારે સંચાલકની અધ્યક્ષતામાં એક ખાસ ટાસ્ક ફોર્સની સ્થાપના કરવાના આદેશ કર્યા છે. જોકે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોએ પહેલાથી જ વિશેષ કાર્ય દળોની રચના કરી છે. આ ઉપરાંત મંત્રાલય દ્વારા ઓળખાતી સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક વસ્તુઓનો ઉપયોગ દૂર કરવા અને પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ રૂલ્સ, 2016 ને અસરકારક રીતે અમલમાં મૂકવા માટે સંકલિત પ્રયાસો કરવા માટે રાષ્ટ્રીય સ્તરની ટાસ્ક ફોર્સની પણ રચના કરવામાં આવી છે. તમને જણાવી દઈએ કે દેશમાં શાળાના વિદ્યાર્થીઓમાં આ અંગે જાગૃતિ ફેલાય તે માટે મંત્રાલય દ્વારા અખિલ ભારતીય કક્ષાની નિબંધ લેખન સ્પર્ધાનું પણ આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ નિયમો, 2016 અનુસાર સંબંધિત રાજ્ય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડ, પ્રદૂષણ નિયંત્રણ સમિતિ, રાજ્ય અથવા કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશનો શહેરી વિકાસ વિભાગ અને ગ્રામ પંચાયત આ નિયમોની જોગવાઈઓના અમલ માટે નિયત સત્તાવાળાઓ છે. તમને જણાવી દઈએ કે આ અધિકારીઓ દ્વારા આ નિયમોની જોગવાઈઓના અમલમાં તેમના પ્રાદેશિક અધિકારક્ષેત્રની મર્યાદામાં જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટ અથવા ડેપ્યુટી કમિશનરની સહાય લેવામાં આવશે. આ ઉપરાંત સ્થાનિક સંસ્થા દ્વારા PWM નિયમોની જોગવાઈઓનો સમાવેશ કરીને પેટા કાયદા બનાવવામાં આવશે.
મહત્વનું છે કે PWM નિયમો 2016 ના નિયમ 12 મુજબ 25 રાજ્યો તથા કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો તેમના સંબંધિત રાજ્યો દ્વારા કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં નિયમો હેઠળ નોંધાયેલા ઉલ્લંઘનો સામે કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે. નોંધનીય છે કે સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક મટિરિયલ્સની જગ્યાએ વૈકલ્પિક સામગ્રીના ઉપયોગને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે સૂક્ષ્મ, લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગો મંત્રાલય દ્વારા પગલાં લેવામાં આવ્યા છે. સરકાર દ્વારા નીતિ આયોગને પ્લાસ્ટિકના વૈકલ્પિક ઉત્પાદનોનું સંશોધન કરવા સૂચનો કરાયા છે. જ્યારે વિકાસ માટે એક સમિતિની રચના થઈ ચૂકી છે.