હવે સામાન્ય સ્થિતિમાં ગર્ભના શિશુની હાલત જાણવા માટે વારંવાર અલ્ટ્રાસાઉન્ડ અને અન્ય પરીક્ષણોથી રાહત મળશે. નાના ઉપકરણની મદદથી ઘરે બાળકના ધબકારા અને હલનચલન (હાઇપોક્સિયા) વગેરે જેવી સમસ્યાઓ જાણી શકાશે. તકનીકીની મદદથી ઘરે જ જાણી શકાશે. ટેકનોલોજીની મદદથી ગર્ભવતી મહિલાઓને સરળ સારવાર મળી શકે. આ દિશામાં ચાલી રહેલ શોધમાં ડૉ.એપીજે અબ્દુલ કલામ પ્રાવિધિક વિશ્વવિદ્યાલય (એકેટીયુ) ને મોટી સફળતા પ્રાપ્ત થઇ છે. એકેટીયુના સેન્ટર ઑફ એડવાન્સ સ્ટડીઝ એ આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજેસ અને મશીન લર્નિંગ એલ્ગોરિધમ્સની મદદથી આ મશીન તૈયાર કર્યું છે.
ગ્રામીણ વિસ્તારો માટે બનશે વરદાન:
ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં જ્યાં ડોકટરો અને તબીબી સુવિધાઓની અછત છે, ત્યાં ગર્ભનું જીવન જોખમ માં રહે છે. આને લીધે, સગર્ભા સ્ત્રીને તમામ તપાસ અને તબીબી પ્રક્રિયાઓનો સામનો કરવો પડે છે. નવું ઉપકરણ બજારમાં આવતાની સાથે, આ પ્રદેશોમાં ગર્ભની આરોગ્ય તપાસણી વધુ સરળ બનશે. સેન્ટર ફોર એડવાન્સ સ્ટડીઝના વૈજ્ઞાનિકોની ટીમે ફીટલ હાર્ટ રેટ (એફએચઆર) નો ઉપયોગ કરીને ડિવાઇસની રચના કરી. પ્રક્રિયા હેઠળ, ડાપ્લર અને સેન્સરની સહાયથી ગર્ભમાંથી સંકેતોના રૂપમાં ડેટા એકત્રિત કરવામાં આવ્યો હતો. જેના પછી ડિવાઇસ આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજેસ અને મશીન લર્નિંગ ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને ગર્ભના હૃદયના ધબકારા વિશે સચોટ માહિતી પ્રદાન કરે છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય જનરલમાં પ્રકાશિત થયું સંશોધન:
સીએએસના ડાયરેક્ટર ડો.એમ.કે.દત્તાએ જણાવ્યું હતું કે આ સંશોધન આંતરરાષ્ટ્રીય જનરલ એલ્સિવીયરમાં સંશોધન પ્રકાશિત થયું હતું. દેશમાં કોરોનાની બીજી લહેરને કારણે, આ ઉપકરણનો ઉપયોગ ચેક ગણરાજ્યની એક હોસ્પિટલના 500 થી વધુ દર્દીઓ પર સંશોધનનાં ભાગ રૂપે ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો, જેમાં ખૂબ જ સાર્થક પરિણામો સામે આવ્યા. તેની કિંમત ખૂબ ઓછી હશે, ક્લિનિકલ ટ્રાયલ બાદ, સરકારના પ્રયત્નોથી તેને કમ્યુનિટિ હેલ્થ સેન્ટર (સીએચસી) અને પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્ર (પીએચસી) સુધી પહોંચાડવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવશે.
ખાનગી કેન્દ્રમાં અલ્ટ્રાસાઉન્ડ ખર્ચાળ:
હાલમાં, સગર્ભા સ્ત્રીઓએ બાળકના સ્વાસ્થ્યની સંભાળ રાખવા માટે ખાનગી કેન્દ્રમાં ઘણી વખત અલ્ટ્રાસાઉન્ડ લેવો પડે છે. એક અંદાજ મુજબ, એક સમયની અલ્ટ્રાસાઉન્ડ પરીક્ષાની કિંમત લગભગ 1000 રૂપિયા છે. મોટાભાગના સીએચસી અને પીએચસીમાં અલ્ટ્રાસાઉન્ડ સુવિધા ઉપલબ્ધ નથી. આવી સ્થિતિમાં, આ સસ્તું ઉપકરણ ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ગર્ભના આરોગ્યની સંભાળમાં ખૂબ મદદ કરી શકે છે.
સાધનની ખાસિયત
- આ ઉપકરણનો દુરૂપયોગ થવાની સંભાવના નથી, કારણ કે તે ગર્ભના જાતિને નિર્ધારિત કરી શકતી નથી.
- ડેટા સંગ્રહ કરવાની પ્રક્રિયા દસ સેકંડની હશે.
- આ પ્રક્રિયા દરમ્યાન માતાના ધબકારા, રૂમમાં ચાલી રહેલ પંખા, એસી અને અન્ય અવાજોને ફિલ્ટર કરે છે અને તે ફક્ત બાળક પાસેથી લેવામાં આવેલા સિગ્નલ પર કામ કરે છે.
- ક્લિનિકલ ટ્રાયલ પછી, આ ઉપકરણની બજાર કિંમત મહત્તમ પાંચ હજારથી દસ હજાર રૂપિયાની અપેક્ષા છે.
મશીન લર્નિંગએ અમારો માર્ગ સરળ કર્યો
આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજેસ અને મશીન લર્નિંગએ અમારો માર્ગ સરળ બનાવ્યો છે. આ ઉપકરણ આ એલ્ગોરિધમ પર બનાવવામાં આવ્યું છે. ટ્રાયલ પછી, એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે તેની કિંમત ઘણી ઓછી હશે. તે ભારત જેવા દેશ માટે ઉપયોગી તકનીક અને સાધનો હોઈ શકે છે.
- પ્રો. એમ કે દત્તા, ડિરેક્ટર, સેન્ટર ફોર એડવાન્સ સ્ટડીઝ, એકેટીયુ
આ દિશામાં ગહન અભ્યાસ
એઆઈ અને એમએલ તકનીકો દ્વારા સીએએસ આ દિશામાં ખૂબ સઘન અભ્યાસ કરી રહી છે. જાહેર કરેલું આ પરિણામ માત્ર મોટી સિદ્ધિ જ નહીં, સ્વસ્થ ભારતની શરૂઆતના સંકેત પણ છે.
-પ્રોફ વિનયકુમાર પાઠક, કુલપતિ, એકેટીયુ
તે એક મોટી સિદ્ધિ
જો કોઈ ઉપકરણ બાળક વિશે માહિતી પ્રદાન કરી શકે છે, તો તે ચોક્કસપણે એક મોટી સિદ્ધિ છે. તેના ક્લિનિકલ ટ્રાયલ પછી, તે ખૂબ મદદ કરશે.
-ડિ. ઉમા સિંઘ, ડીન અને એચઓડી, ક્વીન મેરી, કેજીએમયુ
આ સાધન ખૂબ અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે
ઇન્ટ્રા યુ ટ્રાયઈન ડેથ (IUD) નો અર્થ ગર્ભાશયમાં જ બાળકનું મૃત્યુ. આવા કિસ્સાઓમાં, માતાને ભ્રમ હોય છે કે બાળક ખસેડતું હોય છે. આવી પરિસ્થિતિનો સામનો કરવા માટે, આ સાધન ખૂબ અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે. તે સગર્ભા સ્ત્રીઓ માટે ઘણું ઉપયોગી હોવાનું કહી શકાય.
-ડિ. માલવિકા મિશ્રા, એસોસિએટ પ્રોફેસર, ડૉ. રામ મનોહર લોહિયા મેડિસિનના સહયોગી
હવે સામાન્ય સ્થિતિમાં ગર્ભના શિશુની હાલત જાણવા માટે વારંવાર અલ્ટ્રાસાઉન્ડ અને અન્ય પરીક્ષણોથી રાહત મળશે. નાના ઉપકરણની મદદથી ઘરે બાળકના ધબકારા અને હલનચલન (હાઇપોક્સિયા) વગેરે જેવી સમસ્યાઓ જાણી શકાશે. તકનીકીની મદદથી ઘરે જ જાણી શકાશે. ટેકનોલોજીની મદદથી ગર્ભવતી મહિલાઓને સરળ સારવાર મળી શકે. આ દિશામાં ચાલી રહેલ શોધમાં ડૉ.એપીજે અબ્દુલ કલામ પ્રાવિધિક વિશ્વવિદ્યાલય (એકેટીયુ) ને મોટી સફળતા પ્રાપ્ત થઇ છે. એકેટીયુના સેન્ટર ઑફ એડવાન્સ સ્ટડીઝ એ આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજેસ અને મશીન લર્નિંગ એલ્ગોરિધમ્સની મદદથી આ મશીન તૈયાર કર્યું છે.
ગ્રામીણ વિસ્તારો માટે બનશે વરદાન:
ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં જ્યાં ડોકટરો અને તબીબી સુવિધાઓની અછત છે, ત્યાં ગર્ભનું જીવન જોખમ માં રહે છે. આને લીધે, સગર્ભા સ્ત્રીને તમામ તપાસ અને તબીબી પ્રક્રિયાઓનો સામનો કરવો પડે છે. નવું ઉપકરણ બજારમાં આવતાની સાથે, આ પ્રદેશોમાં ગર્ભની આરોગ્ય તપાસણી વધુ સરળ બનશે. સેન્ટર ફોર એડવાન્સ સ્ટડીઝના વૈજ્ઞાનિકોની ટીમે ફીટલ હાર્ટ રેટ (એફએચઆર) નો ઉપયોગ કરીને ડિવાઇસની રચના કરી. પ્રક્રિયા હેઠળ, ડાપ્લર અને સેન્સરની સહાયથી ગર્ભમાંથી સંકેતોના રૂપમાં ડેટા એકત્રિત કરવામાં આવ્યો હતો. જેના પછી ડિવાઇસ આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજેસ અને મશીન લર્નિંગ ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને ગર્ભના હૃદયના ધબકારા વિશે સચોટ માહિતી પ્રદાન કરે છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય જનરલમાં પ્રકાશિત થયું સંશોધન:
સીએએસના ડાયરેક્ટર ડો.એમ.કે.દત્તાએ જણાવ્યું હતું કે આ સંશોધન આંતરરાષ્ટ્રીય જનરલ એલ્સિવીયરમાં સંશોધન પ્રકાશિત થયું હતું. દેશમાં કોરોનાની બીજી લહેરને કારણે, આ ઉપકરણનો ઉપયોગ ચેક ગણરાજ્યની એક હોસ્પિટલના 500 થી વધુ દર્દીઓ પર સંશોધનનાં ભાગ રૂપે ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો, જેમાં ખૂબ જ સાર્થક પરિણામો સામે આવ્યા. તેની કિંમત ખૂબ ઓછી હશે, ક્લિનિકલ ટ્રાયલ બાદ, સરકારના પ્રયત્નોથી તેને કમ્યુનિટિ હેલ્થ સેન્ટર (સીએચસી) અને પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્ર (પીએચસી) સુધી પહોંચાડવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવશે.
ખાનગી કેન્દ્રમાં અલ્ટ્રાસાઉન્ડ ખર્ચાળ:
હાલમાં, સગર્ભા સ્ત્રીઓએ બાળકના સ્વાસ્થ્યની સંભાળ રાખવા માટે ખાનગી કેન્દ્રમાં ઘણી વખત અલ્ટ્રાસાઉન્ડ લેવો પડે છે. એક અંદાજ મુજબ, એક સમયની અલ્ટ્રાસાઉન્ડ પરીક્ષાની કિંમત લગભગ 1000 રૂપિયા છે. મોટાભાગના સીએચસી અને પીએચસીમાં અલ્ટ્રાસાઉન્ડ સુવિધા ઉપલબ્ધ નથી. આવી સ્થિતિમાં, આ સસ્તું ઉપકરણ ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ગર્ભના આરોગ્યની સંભાળમાં ખૂબ મદદ કરી શકે છે.
સાધનની ખાસિયત
- આ ઉપકરણનો દુરૂપયોગ થવાની સંભાવના નથી, કારણ કે તે ગર્ભના જાતિને નિર્ધારિત કરી શકતી નથી.
- ડેટા સંગ્રહ કરવાની પ્રક્રિયા દસ સેકંડની હશે.
- આ પ્રક્રિયા દરમ્યાન માતાના ધબકારા, રૂમમાં ચાલી રહેલ પંખા, એસી અને અન્ય અવાજોને ફિલ્ટર કરે છે અને તે ફક્ત બાળક પાસેથી લેવામાં આવેલા સિગ્નલ પર કામ કરે છે.
- ક્લિનિકલ ટ્રાયલ પછી, આ ઉપકરણની બજાર કિંમત મહત્તમ પાંચ હજારથી દસ હજાર રૂપિયાની અપેક્ષા છે.
મશીન લર્નિંગએ અમારો માર્ગ સરળ કર્યો
આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજેસ અને મશીન લર્નિંગએ અમારો માર્ગ સરળ બનાવ્યો છે. આ ઉપકરણ આ એલ્ગોરિધમ પર બનાવવામાં આવ્યું છે. ટ્રાયલ પછી, એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે તેની કિંમત ઘણી ઓછી હશે. તે ભારત જેવા દેશ માટે ઉપયોગી તકનીક અને સાધનો હોઈ શકે છે.
- પ્રો. એમ કે દત્તા, ડિરેક્ટર, સેન્ટર ફોર એડવાન્સ સ્ટડીઝ, એકેટીયુ
આ દિશામાં ગહન અભ્યાસ
એઆઈ અને એમએલ તકનીકો દ્વારા સીએએસ આ દિશામાં ખૂબ સઘન અભ્યાસ કરી રહી છે. જાહેર કરેલું આ પરિણામ માત્ર મોટી સિદ્ધિ જ નહીં, સ્વસ્થ ભારતની શરૂઆતના સંકેત પણ છે.
-પ્રોફ વિનયકુમાર પાઠક, કુલપતિ, એકેટીયુ
તે એક મોટી સિદ્ધિ
જો કોઈ ઉપકરણ બાળક વિશે માહિતી પ્રદાન કરી શકે છે, તો તે ચોક્કસપણે એક મોટી સિદ્ધિ છે. તેના ક્લિનિકલ ટ્રાયલ પછી, તે ખૂબ મદદ કરશે.
-ડિ. ઉમા સિંઘ, ડીન અને એચઓડી, ક્વીન મેરી, કેજીએમયુ
આ સાધન ખૂબ અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે
ઇન્ટ્રા યુ ટ્રાયઈન ડેથ (IUD) નો અર્થ ગર્ભાશયમાં જ બાળકનું મૃત્યુ. આવા કિસ્સાઓમાં, માતાને ભ્રમ હોય છે કે બાળક ખસેડતું હોય છે. આવી પરિસ્થિતિનો સામનો કરવા માટે, આ સાધન ખૂબ અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે. તે સગર્ભા સ્ત્રીઓ માટે ઘણું ઉપયોગી હોવાનું કહી શકાય.
-ડિ. માલવિકા મિશ્રા, એસોસિએટ પ્રોફેસર, ડૉ. રામ મનોહર લોહિયા મેડિસિનના સહયોગી